Chương trình hành động về phòng chống ô nhiễm đất
Đất là nền tảng vật chất cho sự phát triển bền vững của kinh tế - xã hội, bảo vệ tốt môi trường đất là nội dung quan trọng trong việc thúc đẩy xây dựng văn minh sinh thái và bảo vệ an ninh sinh thái quốc gia. Tháng 5 năm 2016, Quốc vụ viện ấn hành Chương trình hành động về phòng chống ô nhiễm đất (gọi tắt là Mười điều về đất), lấy cải thiện chất lượng môi trường đất làm cốt lõi, lấy bảo đảm chất lượng nông sản và an ninh môi trường cư trú làm điểm xuất phát, kiên trì lấy phòng ngừa làm chính, ưu tiên bảo vệ, quản lý và kiểm soát rủi ro, thực hiện quản lý theo từng loại, từng công dụng và từng giai đoạn, yêu cầu hình thành hệ thống phòng chống ô nhiễm đất do Chính phủ chủ đạo, doanh nghiệp phụ trách, công chúng tham gia và xã hội giám sát, thúc đẩy tận dụng bền vững tài nguyên đất. Từ đó, chương trình hành động phòng chống ô nhiễm nhằm vào vấn đề ô nhiễm môi trường khí quyển, nước và đất mà Trung Quốc đang đối mặt trong giai đoạn hiện nay đã toàn bộ được vạch ra, ban hành và thực hiện.
Chương trình hành động về phòng chống ô nhiễm đất đã xác định mười biện pháp sau đây: Triển khai điều tra ô nhiễm đất, nắm bắt tình hình về chất lượng môi trường đất; thúc đẩy xây dựng các bộ luật về phòng chống ô nhiễm đất, xây dựng và kiện toàn hệ thống tiêu chuẩn pháp quy; thực hiện quản lý đất nông nghiệp theo từng loại, bảo đảm an toàn môi trường sản xuất cho nông nghiệp; thực hiện quản lý đất xây dựng theo chuẩn tiếp cận, phòng chống rủi ro môi trường cư trú; tăng cường bảo vệ những mảnh đất chưa bị ô nhiễm, kiểm soát nghiêm ngặt phát sinh ô nhiễm đất mới; tăng cường giám sát và quản lý nguồn ô nhiễm, làm tốt công tác phòng ngừa ô nhiễm đất; triển khai quản lý và phục hồi ô nhiễm, cải thiện chất lượng môi trường đất của các khu vực; tăng cường nghiên cứu và phát triển khoa học kỹ thuật, thúc đẩy phát triển các ngành nghề bảo vệ môi trường; phát huy vai trò chủ đạo của Chính phủ, xây dựng hệ thống quản lý môi trường đất; tăng cường đánh giá về mục tiêu, truy cứu trách nhiệm một cách nghiêm ngặt.
Sau đó, Nhà nước đã bố trí toàn diện, hệ thống về công tác phòng chống ô nhiễm đất, bao gồm kiện toàn và hoàn thiện pháp luật pháp quy, thúc đẩy điều tra toàn diện tình hình ô nhiễm đất của cả nước, kiện toàn hệ thống quản lý và nâng đỡ bảo vệ môi trường sinh thái đất, v.v. các cấp, các cơ quan trong cả nước liên tục triển khai trận chiến bảo vệ đất sạch. Tháng 1 năm 2019, Luật Phòng chống ô nhiễm đất nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa chính thức được thực thi. Đến năm 2020, trong phạm vi cả nước, hiệu suất sử dụng an toàn đất canh tác bị ô nhiễm đạt khoảng 90%, hiệu suất sử dụng an toàn đất bị ô nhiễm đạt trên 93%, rủi ro ô nhiễm đất đã cơ bản được kiểm soát, các mục tiêu của trận chiến bảo vệ đất sạch đã được hoàn thành toàn diện.
Việc vạch ra và thực thi ba chương trình hành động về phòng chống ô nhiễm kể trên là một giải pháp quan trọng của Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc và Quốc vụ viện để thúc đẩy xây dựng văn minh sinh thái và kiên quyết tuyên chiến với nạn ô nhiễm, là bố trí chiến lược quan trọng để triển khai một cách hệ thống quản lý ô nhiễm, có vai trò quan trọng đối với việc đảm bảo chắc chắn cải thiện môi trường sinh thái, đảm bảo chắc chắn an ninh và ổn định cho hệ sinh thái tự nhiên.
土壤污染防治行动计划
土壤是经济社会可持续发展的物质基础,保护好土壤环境是推进生态文明建设和维护国家生态安全的重要内容。2016年5月,国务院印发《土壤污染防治行动计划》(简称“土十条”),以改善土壤环境质量为核心,以保障农产品质量和人居环境安全为出发点,坚持预防为主、保护优先、风险管控,实施分类别、分用途、分阶段治理,要求形成政府主导、企业担责、公众参与、社会监督的土壤污染防治体系,促进土壤资源永续利用。至此,针对中国现阶段面临的大气、水、土壤环境污染问题的污染防治行动计划已经全部制定发布实施。
《土壤污染防治行动计划》确定了十个方面的措施,即开展土壤污染调查,掌握土壤环境质量状况;推进土壤污染防治立法,建立健全法规标准体系;实施农用地分类管理,保障农业生产环境安全;实施建设用地准入管理,防范人居环境风险;强化未受到污染土壤保护,严控新增土壤污染;加强污染源监管,做好土壤污染预防工作;开展污染治理与修复,改善区域土壤环境质量;加大科技研发力度,推动环境保护产业发展;发挥政府主导作用,构建土壤环境治理体系;加强目标考核,严格责任追究。
此后,国家对土壤污染防治工作进行了全面系统的部署,包括健全完善法律法规、推进全国土壤污染状况详查、健全土壤生态环境保护管理及支撑体系等,全国各级各部门持续开展净土保卫战。2019年1月,《中华人民共和国土壤污染防治法》正式实施。到2020年,全国受污染耕地安全利用率达到90%左右,污染地块安全利用率达到93%以上,土壤污染风险得到基本管控,净土保卫战目标全面完成。
制定实施《大气污染防治行动计划》《水污染防治行动计划》《土壤污染防治行动计划》三个污染防治行动计划是中共中央、国务院推进生态文明建设、坚决向污染宣战的一项重大举措,是系统开展污染治理的重要战略部署,对确保生态环境质量改善、各类自然生态系统安全稳定具有重要作用。