Bắc Kinh đánh thắng trận chiến bảo vệ bầu trời xanh của Thủ đô

(Văn minh sinh thái)

09-02-2023 | The Academy of Contemporary China and World Studies

Bắc Kinh đánh thắng trận chiến bảo vệ bầu trời xanh của Thủ đô

Thủ đô Bắc Kinh Trung Quốc là một thành phố cực lớn phát triển nhanh chóng. Bấy lâu nay, do nền kinh tế thành phố phát triển nhanh chóng, sản xuất và đời sống của xã hội giữ mức độ cao, địa hình và khí hậu bất lợi, thành phố Bắc Kinh gặp phải nhiều khó khăn và sức ép to lớn trong việc phòng chống ô nhiễm khí quyển. Tháng 1 năm 2013, thành phố Bắc Kinh bị ô nhiễm không khí nặng kéo dài, phạm vi rộng và nồng độ cao, nồng độ bụi PM2.5 trung bình tháng xấp xỉ 160μg/m3, gây sự chú ý rất lớn từ trong và ngoài nước. Qua phân tích về nhiều mặt cho thấy, nguyên nhân chủ yếu ảnh hưởng đến chất lượng không khí tại Bắc Kinh là do lượng phát thải các loại chất ô nhiễm từ than đốt, xe cơ giới, công nghiệp và bụi khí quyển quá lớn. Chất lượng không khí tại Bắc Kinh vẫn còn chênh lệch rất lớn với tiêu chuẩn quốc gia, mong đợi của người dân Thủ đô và định vị chức năng Thủ đô, nhất là vào mùa thu và mùa đông thì rất dễ và thường xuyên bị ô nhiễm nặng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh Thủ đô trên thế giới và chỉ số hạnh phúc của người dân Thủ đô.

Từ năm 2013 đến nay, thành phố Bắc Kinh lấy tư tưởng Tập Cận Bình về văn minh sinh thái làm chỉ đạo, lấy bầu trời xanh làm tiêu chí quan trọng cho cuộc sống hạnh phúc của người dân Thủ đô, tập trung vào việc xử lý ô nhiễm bụi PM2.5, đi sâu khai thác tiềm năng giảm phát thải, xử lý ô nhiễm khí quyển với sức mạnh chưa từng có: Thực thi chương trình hành động làm sạch không khí, đối sách xử lý ô nhiễm khí quyển dần dần chuyển từ xử lý ở khâu cuối cùng sang quản lý và kiểm soát trong suốt cả quá trình, chuyển từ lấy hạn chế nồng độ làm chính sang coi trọng cả nồng độ lẫn tổng lượng, chuyển từ chú trọng doanh nghiệp xử lý sang chú trọng doanh nghiệp với khu vực và ngành nghề song song xử lý, chuyển từ chú trọng Chính phủ kiểm soát sang cả xã hội cùng quản lý, xoay quanh các mặt như “cắt giảm than đốt, hạn chế xe cộ và giảm tiêu hao nhiên liệu, giảm phát thải chất ô nhiễm, chống bụi và làm sạch”, v.v. áp dụng các phương thức như quy hoạch hệ thống, quản lý nhịp nhàng giữa các khu vực, điều chỉnh cơ cấu nguồn năng lượng và ngành nghề cũng như khích lệ công chúng tham gia, v.v. triển khai toàn diện xử lý ô nhiễm khí quyển trong suốt cả quá trình, việc cải thiện chất lượng không khí đạt được thành quả rõ rệt. 

Công tác xử lý ô nhiễm khí quyển của thành phố Bắc Kinh đã cung cấp những kinh nghiệm đáng học hỏi cho các thành phố khác. Thực hiện cải thiện chất lượng môi trường không khí tại địa phương, điều then chốt là ở chỗ Đảng uỷ và chính quyền các cấp địa phương kiên cường lãnh đạo và hạ quyết tâm, đặt ra mục tiêu rõ ràng và xác định, cung cấp sự nâng đỡ hiệu quả về pháp quy, chế độ và chính sách, đưa ra những biện pháp chuẩn xác, hiệu quả rồi thực hiện một cách toàn diện, mạnh mẽ. Bên cạnh đó, sự tham gia tích cực của công chúng cực kỳ quan trọng đối với việc thúc đẩy cải thiện môi trường không khí và thúc đẩy xã hội hài hoà. 

北京打赢首都蓝天保卫战

中国首都北京,是一座快速发展的特大型城市。长期以来,由于北京市城市经济快速发展,社会生产生活高位运行和不利的地形气候,大气污染防治面临巨大困难和压力。2013年1月,北京市发生了持续性、大范围、高浓度的空气重污染,当月PM2.5平均质量浓度接近160µg/m3,引起了国内外的高度关注。经过多方分析认为,影响北京空气质量的主因是燃煤、机动车、工业和扬尘等污染排放量过大。北京空气质量距离国家标准、市民期盼、首都功能定位还有很大差距,尤其在秋冬季,重污染易发、多发,严重影响首都国际形象和市民幸福指数。

自2013年以来,北京市以习近平生态文明思想为指导,将蓝天作为市民幸福生活重要标志,聚焦PM2.5污染治理,深挖减排潜力,以前所未有的力度治理大气污染:实施清洁空气行动计划,大气污染治理对策逐渐从末端治理转向全过程管控,从以浓度控制为主转向浓度与总量并重,从注重企业治理转向企业治理与区域和行业治理并重,从注重政府管控转向全社会共治,围绕“压减燃煤、控车减油、污染减排、清洁降尘”等方面,采取体系规划、区域协同治理、能源和产业结构调整、激励公众参与等方式,多方位、全过程地开展大气污染治理,空气质量改善成效显著。

北京市大气污染治理,为其他城市提供了值得借鉴的经验。实现地方大气环境质量改善关键在于各级党委、政府坚强领导和决心,制定清晰明确的目标,提供有效支撑的法规、制度和政策,以及精准有效的措施和全面有力的落实。同时,公众的积极参与对于推动大气环境改善和促进社会和谐至关重要。