Xây dựng hệ thống phân loại rác thải sinh hoạt trong suốt cả quá trình tại Thượng Hải
Cùng với sự phát triển nhanh chóng của đô thị hoá Trung Quốc, mức sống nhân dân không ngừng được nâng cao, “đô thị bị bao vây bởi rác thải” trở thành một “nỗi đau” trong sự phát triển của các thành phố vừa và lớn trong cả nước. Những năm gần đây, sự ra đời và phát triển của ngành logistics và ngành ăn uống làm cho thành phố Thượng Hải đối mặt với sức ép rất lớn về sự gia tăng của rác thải sinh hoạt, và từ đó phát sinh các vấn đề như xâm chiếm đất đai, ô nhiễm môi trường và lãng phí tài nguyên, v.v. Là một trong những biện pháp chủ yếu để thúc đẩy cắt giảm, tái chế tái sử dụng và xử lý an toàn rác thải sinh hoạt, phân loại rác thải là giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng môi trường sinh sống và đẩy nhanh xây dựng văn minh sinh thái.
Từ thập kỷ 90 thế kỷ XX, thành phố Thượng Hải đã bắt đầu thúc đẩy công tác phân loại rác thải sinh hoạt, lần lượt triển khai công tác phân loại theo hạng mục riêng, tìm tòi chế độ tiêu chuẩn phân loại và quản lý phân loại. Phân loại rác thải vừa là “việc nhỏ then chốt” về dân sinh, vừa là việc lớn về phát triển xanh. Tập Cận Bình chỉ ra, các thành phố như Bắc Kinh, Thượng Hải, v.v. phải noi theo trình độ quốc tế, dẫn đầu xây dựng chế độ phân loại rác thải sinh hoạt bắt buộc, làm gương cho cả nước. Năm 2014, Biện pháp thúc đẩy việc phân loại và xử lý rác thải sinh hoạt thành phố Thượng Hải đã xác lập nhiều chế độ quản lý như chế độ hội nghị liên tịch về phân loại và xử lý rác thải, chế độ trách nhiệm về quản lý vứt rác theo từng loại, v.v. Năm 2017, thành phố Thượng Hải bắt đầu bắt tay vào việc xây dựng hệ thống phân loại rác thải sinh hoạt trong suốt cả quá trình gồm vứt rác theo từng loại, thu gom theo từng loại, vận chuyển theo từng loại và xử lý theo từng loại. Năm 2018, thành phố Thượng Hải công bố phương án thực thi và xác định rõ tiêu chuẩn và quy phạm cho địa phương, ấn hành Chương trình hành động ba năm và chi tiết hoá tiến trình làm việc, công tác phân loại rác thải sinh hoạt chính thức đi vào giai đoạn mới “thực hiện phân loại trong suốt cả quá trình, thúc đẩy chỉnh thể”. Ngày 1 tháng 7 năm 2019, Điều lệ quản lý rác thải sinh hoạt thành phố Thượng Hải chính thức được thực thi, cung cấp sự bảo đảm về pháp trị cho việc xây dựng hệ thống phân loại rác thải trong suốt cả quá trình. Hiện nay, thành phố Thượng Hải đã cơ bản hình thành cục diện mới “dẫn dắt bằng xây dựng Đảng, quy hoạch đi trước, Chính phủ thúc đẩy, thị trường vận hành và xã hội tham gia” về công tác phân loại rác thải sinh hoạt, hiệu quả thực tế của việc phân loại rác thải đang từng bước được nâng cao.
Thực hiện phổ biến phân loại rác thải, điều then chốt là phải tăng cường quản lý khoa học, hình thành cơ chế lâu dài và hiệu quả, thúc đẩy hình thành thói quen. Kinh nghiệm chủ yếu của Thượng Hải về phân loại rác thải sinh hoạt tức là thông qua thiết kế tầng đỉnh hoàn thiện, sự bảo đảm tốt về chế độ và hệ thống tiêu chuẩn hoàn thiện để chỉ đạo thực tiễn, thúc đẩy xây dựng hệ thống quản lý rác thải sinh hoạt trong suốt cả quá trình gồm vứt rác theo từng loại, thu gom theo từng loại, vận chuyển theo từng loại và xử lý theo từng loại, hình thành chế độ phân loại rác thải lấy pháp trị làm nền tảng, Chính phủ thúc đẩy, toàn dân tham gia, trù tính cả thành thị lẫn nông thôn và thực hiện linh hoạt tuỳ từng nơi.
上海生活垃圾分类全程体系建设
随着中国城镇化快速发展，人民生活水平不断提高，“垃圾围城”成为全国大中型城市发展中的一个“痛点”。近年来，物流、餐饮行业的兴起发展，使得上海市生活垃圾量面临巨大的增长压力，并由此衍生出土地侵占、环境污染、资源浪费等问题。垃圾分类作为推进生活垃圾减量化、资源化、无害化的主要手段之一，是提升人居环境、加快生态文明建设的重要举措。
上海自20世纪90年代开始推进生活垃圾分类工作，先后开展专项分类，探索分类标准、分类管理制度。垃圾分类既是民生“关键小事”，也是绿色发展大事。习近平指出，北京、上海等城市，要向国际水平看齐，率先建立生活垃圾强制分类制度，为全国作出表率。2014年，《上海市促进生活垃圾分类减量办法》确立了分类减量联席会议制度、分类投放管理责任人制度等多项管理制度。2017年，上海开始着手构建生活垃圾分类投放、分类收集、分类运输、分类处理的全程分类体系。2018年，上海发布实施方案明确地方标准和规范，印发三年行动计划细化工作进程，生活垃圾分类工作正式进入“全程分类，整体推进”的新阶段。2019年7月1日，《上海市生活垃圾管理条例》正式施行，为垃圾分类全程体系建设提供法治保障。目前，上海已基本形成“党建引领、规划先行、政府推动、市场运作、社会参与”的生活垃圾分类工作新格局，分类实效正在逐步提升。
推行垃圾分类，关键是要加强科学管理、形成长效机制、推动习惯养成。上海生活垃圾分类的主要经验，就是通过完善的顶层设计、良好的制度保障、完备的标准体系来指导实践，推动建立生活垃圾分类投放、分类收集、分类运输、分类处理的全程管理体系，形成以法治为基础、政府推动、全民参与、城乡统筹、因地制宜的垃圾分类制度。