Đạo pháp tự nhiên

(Quan niệm văn minh)

15-12-2022 | China.org.cn

Đạo pháp tự nhiên 

“Đạo pháp tự nhiên (đạo thuận theo tự nhiên)” có xuất xứ từ Đạo đức kinh. “Tự nhiên” là chỉ trạng thái tự chủ, thư thái của sự vật. “Đạo” sáng tạo và nuôi dưỡng vạn vật, nhưng “đạo” không hề chỉ huy và điều khiển vạn vật, mà là noi theo, thuận theo cái “tự nhiên” của vạn vật. “Đạo pháp tự nhiên” đã vạch rõ đặc tính của cả vũ trụ, bao gồm thuộc tính căn bản của tất cả các sự vật trong trời đất, tức vạn sự vạn vật trong trời đất và vũ trụ đều noi theo hoặc tuân theo quy luật “tự nhiên mà vậy”. Mối quan hệ giữa “đạo” với vạn vật được thể hiện bằng mối quan hệ giữa nhà cầm quyền với trăm họ, nhà cầm quyền nên tuân theo yêu cầu của “đạo”, hạn chế và không sử dụng quá mức quyền lực của mình, noi theo, thuận theo trạng thái tự nhiên của trăm họ bằng phương thức vô vi. “Đạo pháp tự nhiên, thiên nhân hợp nhất” là quan niệm sinh tồn nội tại của nền văn minh Trung Hoa, là trí tuệ Trung Quốc mưu cầu sự cộng sinh hài hoà giữa con người với thiên nhiên.   

Tháng 9 năm 2020, trong bài phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh đa dạng sinh học Liên hợp quốc, Tập Cận Bình chỉ ra rằng từ trí tuệ truyền thống của Trung Quốc là đạo thuận theo tự nhiên, trời và con người là một, đến quan niệm phát triển mới sáng tạo, hài hoà, xanh, mở cửa và cùng hưởng, Trung Quốc đặt việc xây dựng văn minh sinh thái ở vị trí nổi bật, và đưa nó hoà nhập vào các mặt và trong suốt quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Trung Quốc, nỗ lực xây dựng hiện đại hoá với sự cộng sinh hài hoà giữa con người với thiên nhiên. 

道法自然

“道法自然”出自《道德经》。“自然”指事物自主、自在的状态。“道”创造、生养万物,但“道”不会对万物发号施令,而是效法、顺应万物之“自然”。这揭示了整个宇宙的特性,囊括了天地间所有事物的根本属性,即宇宙天地间万事万物均效法或遵循“自然而然”的规律。“道”与万物的关系,在政治哲学中表现为执政者与百姓的关系,执政者应遵循“道”的要求,节制自己的权力,以无为的方式效法、顺应百姓的自然状态。道法自然、天人合一是中华文明内在的生存理念,是谋求人与自然和谐共生的中国智慧。

2020年9月,习近平在联合国生物多样性峰会上的讲话中指出,从道法自然、天人合一的中国传统智慧,到创新、协调、绿色、开放、共享的新发展理念,中国把生态文明建设放在突出地位,融入中国经济社会发展各方面和全过程,努力建设人与自然和谐共生的现代化。