Hoà nhi bất đồng

Hoà nhi bất đồng 

“Hoà nhi bất đồng (hoà đồng nhưng không đồng nhất)” có xuất xứ từ Luận ngữ, ý chỉ người quân tử có thể chung sống hài hoà với người khác nhưng lại không a dua theo người khác một cách mù quáng. “Đồng” và “hoà” là hai thái độ khác nhau để đối xử với các nhóm người xã hội. “Đồng” là chỉ gạt bỏ sự khác biệt giữa các sự vật, “hoà” thì có nghĩa là chấp nhận sự khác biệt giữa các sự vật. Văn hoá Trung Hoa chủ trương thực hiện sự chung sống hài hoà về mặt tổng thể trên cơ sở tôn trọng sự khác biệt và sự đa dạng giữa các sự vật, cho rằng các sự vật chỉ có thực hiện sự hỗ trợ và bổ sung cho nhau thì mới có thể cấu thành một chỉnh thể hài hoà tràn đầy sức sống và mang tính sáng tạo.   

Trong bài phát biểu tại cuộc tranh luận thông thường (general debate) Đại hội đồng Liên hợp quốc khoá 70 năm 2015 và bài phát biểu tại Trụ sở chính của Liên hợp quốc ở Giơ-ne-vơ năm 2017, dựa trên xu thế lớn của trào lưu phát triển lịch sử loài người, Tập Cận Bình đã đúc kết những kinh nghiệm lịch sử và sự kế thừa văn hoá trong sự phát triển của chính bản thân Trung Quốc, nhấn mạnh quan niệm “hoà nhi bất đồng”. Là một tiêu chí quan trọng về văn hoá truyền thống tốt đẹp của dân tộc Trung Hoa, quan niệm “hoà nhi bất đồng” giàu tư duy biện chứng triết học và trí tuệ Trung Quốc vô cùng sâu sắc, thể hiện sự theo đuổi giá trị và tính cách dân tộc của dân tộc Trung Hoa, là nền móng tư tưởng và nền tảng giá trị quan trọng trong việc thúc đẩy tạo dựng cộng đồng cùng chung vận mệnh của nhân loại trong thời đại mới. 

和而不同

“和而不同”出自《论语》，意指君子能够与他人和谐相处，却不盲从附和。 “同”与“和”是对待社会群体的两种态度。“同”指对事物差异性的抹杀，“和”则意味着对事物差异性的认同。中华文化主张在尊重事物差异性和多样性的基础上，实现整体的和谐共存，认为不同的事物只有彼此间相互辅助、补充，才能组成一个充满生机、富于创造性的和谐整体。

习近平在2015年第七十届联合国大会一般性辩论时的讲话以及在2017年联合国日内瓦总部的演讲中，分别基于人类历史发展潮流大势，总结了中国自身发展的历史经验和文化传承，强调了“和而不同”的理念。“和而不同”理念作为中华优秀传统文化的一个重要标识，富有极其深刻的哲学思辨与中国智慧，体现了中华民族的价值追求与民族性格，是新时代推动构建人类命运共同体的重要思想基础与价值支撑。