Hoà canh chi mỹ, tại vu hợp dị
“Hoà canh chi mỹ, tại vu hợp dị (canh súp thơm ngon, bởi nhiều gia vị)” có xuất xứ từ Tam quốc chí, ý chỉ sở dĩ canh súp thơm ngon là do đã thêm vào nhiều gia vị khác nhau, ví với việc chỉ có đoàn kết sức mạnh về mọi mặt thì mới có thể làm tốt công việc. Quan niệm này nhấn mạnh tôn trọng tính đa dạng của sự vật, dốc sức vào sự cộng sinh hài hoà mang tính đa dạng, đó vừa là đạo lý xử thế cho các nền văn minh khác nhau mà Trung Quốc chủ trương trong ngày nay, vừa là tinh tuý trong văn hoá truyền thống tốt đẹp của dân tộc Trung Hoa.
Tháng 1 năm 2017, Tập Cận Bình đã trích dẫn câu “hoà canh chi mỹ, tại vu hợp dị” trong bài phát biểu tại Trụ sở chính của Liên hợp quốc ở Giơ-ne-vơ, trình bày rõ ràng rằng tính đa dạng của nền văn minh loài người là đặc trưng cơ bản của thế giới, cũng là cội nguồn cho sự tiến bộ của loài người. Đứng trước một thế giới gặp phải nhiều thách thức mang tính toàn cầu trong ngày nay, sách lược trị gốc là tạo dựng cộng đồng cùng chung vận mệnh của nhân loại. Đứng trước nền văn minh loài người phong phú đa màu sắc và phức tạp đa dạng, các nước nên gạt bỏ những “ngạo mạn và thành kiến”, tôn trọng lẫn nhau, đối xử bình đẳng với nhau, hoà đồng nhưng không đồng nhất, hoà hợp vẻ đẹp của mình và vẻ đẹp của người khác để thực hiện cái đẹp đại đồng.
和羹之美,在于合异
“和羹之美,在于合异”,出自《三国志》,意指羹汤之所以美味可口,在于把各种不同的调料合到了一起,比喻只有团结各方面的力量,才能把工作做好。这一理念强调尊重事物的多样性,致力于多样性的和谐共生,这既是当今中国主张的不同文明相处之道,也是中华优秀传统文化的精髓。
2017年1月,习近平在联合国日内瓦总部的演讲中引用“和羹之美,在于合异”,阐明人类文明多样性是世界的基本特征,也是人类进步的源泉。面对全球性挑战层出不穷的当今世界,治本之策是构建人类命运共同体。面对丰富多彩与复杂多样的人类文明,各国理应摒弃“傲慢与偏见”,相互尊重、平等相待,和而不同、美美与共。