Quốc tuy đại, hiếu chiến tất vong

(Quan niệm văn minh)

15-12-2022 | China.org.cn

Quốc tuy đại, hiếu chiến tất vong 

 Thiên “Nhân bản” trong cuốn Tư Mã pháp viết rằng, “Quốc tuy đại, hiếu chiến tất vong; thiên hạ tuy an, vong chiến tất nguy (nước tuy lớn, hiếu chiến tất sẽ diệt vong; thiên hạ tuy yên bình, quên chiến tranh tất sẽ lâm nguy)”. Châm ngôn này có nghĩa là bất kể một quốc gia hùng mạnh đến mức nào đi chặng nữa, nếu không ngừng tiến hành chiến tranh thì cũng sẽ diệt vong; cho dù thiên hạ yên bình nhưng cũng phải luôn nghĩ đến lúc nguy nan, một mực hưởng lạc, quên chuẩn bị cho chiến tranh thì sẽ gặp phải nguy cơ. Người Trung Quốc cổ đại cho rằng nên xử lý các vấn đề trên tinh thần nhân ái, cho dù là chiến tranh chính nghĩa thì cũng sẽ làm tiêu hao nguồn lực quốc gia. Tư tưởng này vừa thể hiện mối quan hệ biện chứng giữa chiến tranh và sự thịnh suy của đất nước, cũng thể hiện rõ tinh thần yêu chuộng hoà bình của dân tộc Trung Hoa.   

Tập Cận Bình đã trích dẫn câu “quốc tuy đại, hiếu chiến tất vong” tại nhiều trường hợp ngoại giao khác nhau. Tháng 5 năm 2014, tại Đại hội hữu nghị quốc tế Trung Quốc và hoạt động kỷ niệm 60 năm ngày thành lập Hiệp hội Hữu nghị Đối ngoại Nhân dân Trung Quốc, Tập Cận Bình chỉ ra rằng tổ tiên của người Trung Quốc đã sớm hiểu về đạo lý “quốc tuy đại, hiếu chiến tất vong”. Trung Quốc kiên trì đi theo con đường phát triển hoà bình, nhân dân Trung Quốc sẵn sàng chung sống hoà bình, phát triển hài hoà, cùng mưu cầu, cùng bảo vệ và cùng hưởng hoà bình với nhân dân các nước trên thế giới.  

国虽大,好战必亡

《司马法》之《仁本》篇写道,“国虽大,好战必亡;天下虽安,忘战必危”。这一箴言意指一个国家无论再怎么强大,如果不断进行战争也会灭亡;天下虽然安定但要居安思危,一味享乐、忘记备战就会出现危机。中国古人认为,应该本着仁爱精神处理问题,即便是正义战争,也会消耗国力。这种思想既体现了战争与国家兴衰的辩证关系,也彰显了中华民族爱好和平的精神。

习近平曾在多个外交场合引用“国虽大,好战必亡”。2014年5月,他在中国国际友好大会暨中国人民对外友好协会成立60周年纪念活动上指出,中国的先人早就知道“国虽大,好战必亡”的道理。中国坚持走和平发展道路,中国人民愿意同世界各国人民和睦相处、和谐发展,共谋和平、共护和平、共享和平。