Hải nạp bách xuyên, hữu dung nãi đại

Hải nạp bách xuyên, hữu dung nãi đại 

“Hải nạp bách xuyên, hữu dung nãi đại (biển nạp trăm sông, chứa được mới lớn)” có xuất xứ từ một câu đối dùng để răn mình của anh hùng dân tộc Lâm Tắc Từ, có nghĩa là phải có tấm lòng rộng rãi và đức tính bao dung như biển cả có thể dung nạp sông suối nhiều vô kể. Quan niệm này là một sự tự giác về mặt đạo đức để xử lý một cách khéo léo mối quan hệ với người khác và mưu cầu xã hội hài hoà trên cơ sở chấp nhận và tôn trọng sự khác biệt của cá thể và xã hội, nhưng lại không phải là cố tình dung túng hoặc thoả hiệp vô nguyên tắc. Câu này nhắc nhở người ta rằng khi lập thân xử thế nhất là khi làm quan và quản lý đất nước, phải có tấm lòng rộng mở, vui lòng lắng nghe các loại ý kiến, đối xử với sự vật khác nhau một cách khoan dung, giống như biển cả dung nạp sông suối nhiều vô kể, chỉ có như vậy thì mới có thể vun đắp nên phẩm cách vĩ đại, làm nên sự nghiệp vĩ đại.   

Tháng 1 năm 2017, Tập Cận Bình đã trích dẫn câu “hải nạp bách xuyên, hữu dung nãi đại” trong bài phát biểu tại Trụ sở chính của Liên hợp quốc ở Giơ-ne-vơ, nhấn mạnh rằng cộng đồng quốc tế phải thúc đẩy dân chủ hoá quan hệ quốc tế, không thể chỉ do “một nước xưng bá” hoặc “mấy bên cùng quản lý”. Vận mệnh của thế giới cần do các nước cùng nắm bắt, chuẩn mực quan hệ quốc tế cần do các nước cùng hoạch định, công việc toàn cầu cần do các nước cùng quản lý, thành quả phát triển cần do các nước cùng chia sẻ.  

海纳百川，有容乃大

“海纳百川，有容乃大”出自民族英雄林则徐的一副自勉联，意为要拥有像大海能容纳无数江河水一样宽广辽阔的胸襟和大气包容的品性。这一理念是在承认并尊重个体及社会差异基础上调处自我与他人关系、寻求社会和谐的一种道德自觉，但又不是故意纵容或作无原则的妥协。其提醒人们立身行事尤其是为官理政，要心胸开阔，善于听取各种意见，宽和对待不同事物，就像大海接纳无数江河细流一样，唯有如此才能养成伟大的品格，成就伟大的事业。

2017年1月，习近平在联合国日内瓦总部的演讲中引用“海纳百川，有容乃大”，强调国际社会要推进国际关系民主化，不能搞“一国独霸”或“几方共治”。世界命运应该由各国共同掌握，国际规则应该由各国共同书写，全球事务应该由各国共同治理，发展成果应该由各国共同分享。