Chiến tranh Bắc phạt
Sau khi thực hiện hợp tác Quốc – Cộng lần thứ nhất, tháng 2 năm 1926, Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc chỉ rõ nhiệm vụ chủ yếu của Đảng trong giai đoạn trước mắt là thúc đẩy lực lượng cách mạng ở Quảng Đông phát triển lên phía Bắc. Mùa hè năm 1926, Đảng Cộng sản và Quốc dân đảng quyết định thực hiện chiến tranh Bắc phạt, với mục tiêu đấu tranh trực tiếp là ba phe phái thế lực quân phiệt Bắc Dương Ngô Bội Phù, Tôn Truyền Phương và Trương Tác Lâm được sự ủng hộ của chủ nghĩa đế quốc. Ngày 9 tháng 7, 100 nghìn người trong Quân Cách mạng Quốc dân do Chính quyền Quốc dân Quảng Đông lãnh đạo chính thức ra quân Bắc phạt. Dưới sự ủng hộ của dân chúng các giới, quân Bắc phạt hăng hái tiến lên, ngày 10 tháng 10 chiếm lấy Vũ Xương tỉnh Hồ Bắc, tiêu diệt toàn bộ đội quân chủ lực của quân phiệt Ngô Bội Phù; tháng 11 chiếm lấy Cửu Giang, Nam Xương tỉnh Giang Tây và tiêu diệt gọn đội quân chủ lực của quân phiệt Tôn Truyền Phương. Những quân phiệt ở các tỉnh Phúc Kiến, Chiết Giang, v.v. cũng đều quy thuận quân Bắc phạt.
Chiến tranh Bắc phạt được tiến hành dưới khẩu hiệu chống lại chủ nghĩa đế quốc, chống lại quân phiệt phong kiến mà Đảng Cộng sản Trung Quốc đề xuất. Trong quá trình Bắc phạt, người Đảng viên Cộng sản Trung Quốc đã có những đóng góp to lớn trong công tác quân đội, chính trị cũng như trong việc phát động quần chúng công nhân và nông dân. Đoàn độc lập của đội quân số 4 với nòng cốt là Đảng viên Đảng Cộng sản do Đảng viên Đảng Cộng sản Diệp Đỉnh lãnh đạo đã trở thành một đội quân tiên phong anh dũng thiện chiến trong đội quân số 4 mà giành được danh hiệu “Quân sắt”, Diệp Đỉnh cũng nhận được danh hiệu là Danh tướng Bắc phạt. Tuy nhiên, trong giây phút quan trọng quân Bắc phạt tiến về phía trước, các thế lực cánh hữu của Quốc dân đảng là Tưởng Giới Thạch và Uông Tinh Vệ đã lần lượt phát động các cuộc đảo chính phản cách mạng tại Thượng Hải và Vũ Hán. Bên cạnh đó, do chịu ảnh hưởng của sai lầm chủ nghĩa cơ hội hữu khuynh của Trần Độc Tú, Đảng Cộng sản Trung Quốc chưa kịp áp dụng biện pháp đúng đắn để ứng phó với sự kiện bất ngờ. Kết quả là tập đoàn phản động Tưởng Giới Thạch đã ăn cắp thành quả cách mạng, dựng nên nền thống trị quân phiệt mới, chiến tranh Bắc phạt lẫy lừng vang dội cuối cùng đã bị thất bại.
北伐战争
第一次国共合作建立后,1926年2月,中共中央明确指出党在目前的主要任务是推动广东革命势力向北发展。1926年夏,国共两党决定进行北伐战争,其直接打击目标是受帝国主义支持的北洋军阀吴佩孚、孙传芳、张作霖三派势力。7月9日,广东国民政府领导的国民革命军10万人正式出师北伐。在各界民众的支持下,北伐军高歌猛进,于10月10日攻占湖北武昌,全歼军阀吴佩孚部主力;11月占领江西九江、南昌,并一举歼灭军阀孙传芳部主力。福建、浙江等省的军阀也纷纷倒向北伐军。
北伐战争是在中国共产党提出的反对帝国主义、反对封建军阀的口号下进行的。在北伐过程中,中国共产党人在军队、政治工作以及发动工农群众方面作出了巨大贡献。共产党员叶挺领导的、以共产党员为骨干组成的第四军独立团,成为赢得“铁军”称号的第四军中的一支英勇善战的先锋部队,叶挺也被誉为北伐名将。但是,正当北伐军向前发展的紧要关头,蒋介石、汪精卫等国民党右派势力先后在上海和武汉发动反革命政变。同时,因受陈独秀右倾机会主义错误的影响,中国共产党未能及时采取应付突发事变的正确措施。结果,蒋介石反动集团窃取了革命果实,建立了新的军阀统治,轰轰烈烈的北伐战争以失败告终。