“Bàn về mười quan hệ lớn”
Đầu năm 1956, cùng với cải tạo xã hội chủ nghĩa đối với chế độ tư hữu tư liệu sản xuất không ngừng giành được thắng lợi, Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc bắt đầu chuyển trọng tâm công tác của Đảng và nhà nước sang xây dựng chủ nghĩa xã hội. Từ tháng 2 đến tháng 4 năm 1956, Bộ Chính trị Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc lần lượt mời người phụ trách của hơn 30 ban ngành kinh tế tập trung lại để tiến hành toạ đàm, thảo luận các vấn đề tồn tại trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Mao Trạch Đông tập trung ý kiến của mọi người, trình bày Báo cáo “Bàn về mười quan hệ lớn” tại Hội nghị quốc vụ cao nhất (một hình thức về cầm quyền dân chủ của Đảng vào thời kỳ đầu thành lập nước) diễn ra vào tháng 5. Báo cáo đã đúc kết những kinh nghiệm trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội của Trung Quốc, vạch ra phương châm cơ bản huy động mọi nhân tố tích cực để phục vụ cho sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, sơ bộ tìm tòi con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội phù hợp với tình hình Trung Quốc, xác định tư tưởng căn bản trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội là cần phải dựa vào tình hình nước mình và đi theo con đường của mình.
“Mười quan hệ lớn” mà báo cáo trình bày bao gồm: Quan hệ giữa công nghiệp nặng và công nghiệp nhẹ, nông nghiệp, quan hệ giữa công nghiệp vùng ven biển và công nghiệp vùng nội địa, quan hệ giữa xây dựng kinh tế và xây dựng quốc phòng, quan hệ giữa nhà nước, đơn vị sản xuất và cá nhân người sản xuất, quan hệ giữa Trung ương và địa phương, quan hệ giữa dân tộc Hán và dân tộc thiểu số, quan hệ giữa Đảng và phi Đảng, quan hệ giữa cách mạng và phản cách mạng, quan hệ phải trái, quan hệ giữa Trung Quốc và nước ngoài. Mao Trạch Đông chỉ ra, xử lý đúng đắn những quan hệ này là nhằm huy động mọi nhân tố tích cực trong và ngoài Đảng cũng như trong và ngoài nước, xây dựng Trung Quốc thành một nước xã hội chủ nghĩa hùng mạnh.
“Bàn về mười quan hệ lớn” thể hiện cảnh tượng sinh động mà Đảng Cộng sản Trung Quốc giải phóng tư tưởng, tìm tòi nhiều mặt để tìm kiếm con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội phù hợp với tình hình Trung Quốc, tư duy cơ bản về con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội tại Trung Quốc từng bước được làm rõ, trong đó có nhiều phương châm và quan điểm quan trọng có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của Trung Quốc.
《论十大关系》
1956年年初,随着生产资料私有制的社会主义改造不断取得胜利,中共中央开始把党和国家工作的着重点向社会主义建设方面转移。1956年2月至4月间,中共中央政治局分别约集30多个经济部门的负责人座谈,讨论社会主义建设中存在的各种问题。毛泽东集中大家意见,在5月召开的最高国务会议上作《论十大关系》的报告。报告总结了中国社会主义建设的经验,提出了调动一切积极因素为社会主义建设事业服务的基本方针,对适合中国情况的社会主义建设道路进行了初步的探索,明确了建设社会主义的根本思想是必须根据本国情况走自己的道路。
报告论述的“十大关系”包括:重工业和轻工业、农业的关系,沿海工业和内地工业的关系,经济建设和国防建设的关系,国家、生产单位和生产者个人的关系,中央和地方的关系,汉族和少数民族的关系,党和非党的关系,革命和反革命的关系,是非关系,中国和外国的关系。毛泽东指出,正确处理这些关系,是为了把党内党外、国内国外一切积极因素都调动起来,把中国建设成为一个强大的社会主义国家。
《论十大关系》展现出中国共产党为寻找适合中国情况的建设社会主义的道路而解放思想、多方面探索的生动景象,中国社会主义建设道路的基本思路逐步清晰起来,其中许多重要方针和观点,对于中国的发展具有重要意义。