Phương châm “Hai trăm”

(Cuốn đặc biệt để kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc)

12-10-2022 | The Academy of Contemporary China and World Studies

Phương châm “Hai trăm”

Phương châm “Hai trăm” là tên gọi tắt của phương châm “Trăm hoa đua nở, trăm nhà đua tiếng”. Ngày 3 tháng 4 năm 1951, Viện Nghiên cứu Hý khúc Trung Quốc do nghệ sĩ Kinh kịch nổi tiếng Mai Lan Phương làm Viện trưởng được thành lập tại Bắc Kinh. Chủ tịch Mao Trạch Đông đích thân viết lời đề từ: “Trăm hoa đua nở, gạn đục khơi trong”. Mao Trạch Đông chủ trương phải kế thừa nghệ thuật Kinh kịch bằng phương thức bỏ cái cặn bã, lấy cái tinh hoa. Lời đề từ này đã chỉ rõ hướng đi đúng đắn cho sự phát triển văn hoá nghệ thuật của nước Trung Quốc mới. 

Trên cơ sở đó, ngày 28 tháng 4 năm 1956, tại Hội nghị mở rộng Bộ Chính trị Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Mao Trạch Đông chỉ ra, “Trăm hoa đua nở” về vấn đề nghệ thuật và “Trăm nhà đua tiếng” về vấn đề học thuật nên trở thành phương châm của Trung Quốc trong việc phát triển khoa học và làm phồn vinh văn học nghệ thuật. Ngày 2 tháng 5, tại Hội nghị lần thứ 7 Hội nghị quốc vụ cao nhất, Mao Trạch Đông chính thức tuyên bố phương châm “Trăm hoa đua nở, trăm nhà đua tiếng”. 

Việc đề xuất phương châm “Hai trăm” vừa tổng kết và đúc rút nghiêm túc những bài học kinh nghiệm từ lịch sử và hiện thực cũng như lịch sử phát triển khoa học và văn hoá trong và ngoài nước, lại là sự sáng tạo lớn của người Cộng sản Trung Quốc lấy Mao Trạch Đông làm đại diện, là một sự phát triển đối với chủ nghĩa Mác. Sau Hội nghị Trung ương 3 khoá XI năm 1978, phương châm “Hai trăm” tiếp tục được quán triệt thực hiện, thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của sự nghiệp văn nghệ và sự nghiệp khoa học tại Trung Quốc. 

“双百”方针

“双百”方针是“百花齐放,百家争鸣”方针的简称。1951年4月3日,由著名京剧表演艺术家梅兰芳任院长的中国戏曲研究院在北京成立。毛泽东主席亲笔题词:“百花齐放,推陈出新”。他主张对待京戏艺术要去其糟粕,取其精华,加以继承。这一题词为新中国文化艺术的发展指明了方向。

在此基础上,1956年4月28日,毛泽东在中共中央政治局扩大会议上指出,艺术问题上的“百花齐放”,学术问题上的“百家争鸣”,应该成为中国发展科学、繁荣文学艺术的方针。5月2日,毛泽东在最高国务会议第七次会议上正式宣布了“百花齐放、百家争鸣”的方针。

“双百”方针的提出,既认真总结和汲取了历史与现实、国际与国内科学和文化发展史上的经验教训,又是以毛泽东为代表的中国共产党人的一大创造,是对马克思主义的一个发展。1978年中共十一届三中全会后,“双百”方针继续得到贯彻落实,推动着中国文艺事业、科学事业的健康发展。