Cuộc thảo luận lớn về vấn đề tiêu chuẩn của chân lý
Cuộc thảo luận lớn về vấn đề tiêu chuẩn của chân lý, là cuộc thảo luận lớn được triển khai trong phạm vi toàn Đảng, toàn quốc vào hơn 40 năm trước dưới sự lãnh đạo và ủng hộ của các nhà cách mạng giai cấp vô sản lão thành như Đặng Tiểu Bình, v.v. chủ yếu được thể hiện ở cuộc tranh luận về thực sự cầu thị và “Hai phàm là”.
Vào giữa và cuối thập kỷ 70 thế kỷ XX, Trung Quốc phải đối mặt với trở ngại nghiêm trọng của phương châm sai lầm “Hai phàm là” (Tức là: Phàm là những quyết sách Mao Chủ tịch đưa ra, chúng ta đều kiên quyết ủng hộ; phàm là những chỉ thị của Mao Chủ tịch, chúng ta đều trước sau như một tuân theo). Nhằm vào tình hình này, Đặng Tiểu Bình đã nhiều lần đưa ra quan điểm rõ rệt, “Hai phàm là” không phù hợp với chủ nghĩa Mác, chúng ta phải lý giải tư tưởng Mao Trạch Đông một cách hoàn chỉnh và đúng đắn. Ngày 10 tháng 5 năm 1978, Tạp chí Động thái lý luận – tạp chí nội bộ của Trường Đảng Trung ương đã đăng bài “Thực tiễn là tiêu chuẩn duy nhất để kiểm nghiệm chân lý”, chỉ rõ những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác như thực tiễn xã hội là tiêu chuẩn duy nhất để kiểm nghiệm chân lý, bất kỳ lý luận nào cũng phải luôn luôn chịu sự kiểm nghiệm của thực tiễn,v.v. Như vậy đã phủ định “Hai phàm là” về mặt lý luận căn bản. Ngày 11 tháng 5, bài viết này được đăng trên Quang Minh nhật báo, rồi Tân Hoa Xã chia sẻ bài viết này với cả nước. Ngày 12, Nhân dân nhật báo, Báo Quân Giải phóng, v.v. đăng lại toàn văn bài viết. Do bài viết này đã phủ định về mặt lý luận căn bản phương châm sai lầm “Hai phàm là”, do đó lập tức gây ra cuộc thảo luận sôi nổi mang tính toàn quốc về vấn đề tiêu chuẩn của chân lý.
Sau khi được đăng trên các báo lớn, bài viết “Thực tiễn là tiêu chuẩn duy nhất để kiểm nghiệm chân lý” đã chịu sự đè nén bởi những người kiên trì quan điểm “Hai phàm là”. Trong thời khắc mấu chốt, Đặng Tiểu Bình có bài phát biểu quan trọng, đã trình bày sâu sắc quan điểm cơ bản thực sự cầu thị, luôn luôn xuất phát từ thực tế, kịch liệt phê bình tệ sùng bái cá nhân, chủ nghĩa giáo điều và chủ nghĩa duy tâm, kêu gọi toàn thể Đảng viên giải phóng tư tưởng, phá vỡ sự cứng nhắc, thúc đẩy mạnh mẽ cuộc thảo luận lớn về vấn đề lý luận lấy giới lý luận làm chủ, giới báo chí tích cực thúc đẩy và các giới trong xã hội tham gia rộng rãi.
Cuộc thảo luận về vấn đề tiêu chuẩn của chân lý là công tác chấn chỉnh khôi phục lại trật tự căn bản nhất mà Đảng Cộng sản Trung Quốc thực hiện trong tư tưởng và lý luận, là một phong trào giải phóng tư tưởng vĩ đại, đã tạo điều kiện về mặt tư tưởng và lý luận cho việc tổ chức Hội nghị Trung ương 3 khoá XI, trực tiếp thúc đẩy Trung Quốc thực hiện bước ngoặt lịch sử vĩ đại.
真理标准问题的大讨论
真理标准问题的讨论,是40多年前在邓小平等老一辈无产阶级革命家的领导和支持下,在全党全国范围内开展的一场大讨论,主要表现为实事求是和“两个凡是”的争论。
20世纪70年代中后期,中国面临着“两个凡是”(即:凡是毛主席做出的决策,我们都坚决维护;凡是毛主席的指示,我们都始终不渝地遵循)错误方针的严重阻碍。针对这种状况,邓小平多次旗帜鲜明地提出,“两个凡是”不符合马克思主义,我们要完整准确地理解毛泽东思想。1978年5月10日,中央党校内部刊物《理论动态》发表了《实践是检验真理的唯一标准》一文,鲜明指出,社会实践是检验真理的唯一标准,任何理论都要不断接受实践的检验等马克思主义的基本原理。这就从根本理论上否定了“两个凡是”。5月11日,这篇文章在《光明日报》公开发表,新华社向全国转发。12日,《人民日报》《解放军报》等同时全文转载。由于这篇文章从根本理论上否定了“两个凡是”的错误方针,因而立即引发了一场全国性的关于真理标准问题的热烈讨论。
《实践是检验真理的唯一标准》发表后,受到了坚持“两个凡是”观点的人的压制。关键时刻,邓小平发表重要讲话,深刻阐述了实事求是、一切从实际出发的基本观点,尖锐地批评了个人崇拜、教条主义和唯心论,号召全体党员解放思想、打破僵化,有力推动了以理论界为主、新闻界积极推动、社会各界广泛参与的理论问题大讨论。
真理标准问题的讨论,是中国共产党在思想上、理论上最根本的拨乱反正,是一场伟大的思想解放运动,为中共十一届三中全会的召开做了思想理论准备,直接推动了中国实现伟大历史转折。