Phát triển và mở cửa Phố Đông
Thập kỷ 90 thế kỷ XX, tình hình quốc tế diễn biến phức tạp, cải cách trong nước phát triển mạnh mẽ, Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc nghiên cứu và xét đoán toàn diện tình hình trong và ngoài nước, trù tính nắm bắt đại cục cải cách phát triển, đã đưa ra quyết sách quan trọng phát triển và mở cửa Phố Đông Thượng Hải, mở ra trang sử mới thúc đẩy công cuộc cải cách mở cửa của Trung Quốc đi vào chiều sâu.
Ngày 18 tháng 4 năm 1990, Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Quốc vụ viện chính thức tuyên bố phát triển và mở cửa Phố Đông. Sau đó, dựa vào bố trí chiến lược của Trung ương, Thành uỷ, Chính quyền Thượng Hải đã ấn định phương châm phát triển “Phát triển Phố Đông, chấn hưng Thượng Hải, phục vụ toàn quốc, hướng ra thế giới”, Phố Đông bắt đầu trở thành “hình mẫu cải cách” lừng danh thế giới của Trung Quốc. Đầu năm 1991, Đặng Tiểu Bình dặn dò Bí thư Thành ủy, Thị trưởng Thượng Hải đương nhiệm Chu Dung Cơ, v.v. rằng “Khẩn trương phát triển Phố Đông, kiên định không lay chuyển, cho đến khi xây dựng thành công”. Tháng 10 năm 1992, Đại hội Đảng XIV nhấn mạnh, lấy phát triển và mở cửa Phố Đông làm phương châm dẫn đầu, mở cửa hơn nữa các thành phố dọc bờ sông Trường Giang, nhanh chóng xây dựng Thượng Hải thành một trong những trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại quốc tế, dẫn dắt châu thổ sông Trường Giang và toàn bộ khu vực lưu vực sông Trường Giang thực hiện bước nhảy vọt mới trong lĩnh vực kinh tế. Đại hội Đảng XV, Đại hội Đảng XVI đều yêu cầu Phố Đông phải dẫn đầu đi trước trong các mặt như mở rộng mở cửa, sáng tạo tự chủ, v.v. Tháng 6 năm 2005, khu mới Phố Đông được phê chuẩn là khu thí điểm cải cách đồng bộ tổng hợp cấp quốc gia, đánh dấu việc cải cách và mở cửa Phố Đông đã bước vào giai đoạn mới. Đại hội Đảng XVII thêm một bước đề xuất phải phát huy tốt hơn vai trò quan trọng của khu mới Phố Đông. Tháng 4 năm 2009, khu vực hành chính khu Nam Hối cũ được phê chuẩn đưa vào khu mới Phố Đông.
Bước vào thời đại mới, Đại hội Đảng XVIII, Đại hội Đảng XIX tiếp tục đặt ra yêu cầu rõ ràng đối với việc phát triển và mở cửa Phố Đông. Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc đặt hàng loạt nhiệm vụ chiến lược cấp quốc gia như khu thí điểm thương mại tự do đầu tiên, trung tâm khoa học tổng hợp cấp quốc gia đầu tiên, v.v. tại Phố Đông, thúc đẩy công cuộc phát triển và mở cửa Phố Đông không ngừng tạo ra khí thế mới. Hiện nay, với 1/8000 diện tích toàn quốc, Phố Đông đã tạo ra 1/80 Tổng sản phẩm trong nước (GDP), 1/15 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá của cả nước.
Sau hơn 30 năm phát triển và mở cửa, Phố Đông đứng đầu cả nước về cải cách mở cửa, đã tạo nên nhiều cái “đầu tiên trong cả nước” như khu thương mại tài chính đầu tiên, khu bảo thuế đầu tiên, khu thí điểm thương mại tự do đầu tiên và khu mới Lâm Cảng, công ty thương mại 100% vốn nước ngoài đầu tiên, v.v. đảm nhiệm chức năng quan trọng xây dựng Thượng Hải thành trung tâm kinh tế, trung tâm tài chính, trung tâm thương mại, trung tâm vận chuyển đường thuỷ và trung tâm sáng tạo khoa học kỹ thuật trên toàn cầu. Từ một khu vực lấy nông nghiệp làm chính trong quá khứ, Phố Đông nay đã trở thành một khu vực đô thị hiện đại hoá mới tập trung nhiều chức năng, có đầy đủ các yếu tố và cơ sở hạ tầng tiên tiến, thực hiện sự phát triển nhảy vọt về mặt kinh tế và mức sống nhân dân được tăng vọt về mặt tổng thể. Những thành tựu rõ rệt đã đạt được trong công cuộc phát triển và mở cửa Phố Đông là một minh chứng thực tế sống động nhất cho tính ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa đặc sắc Trung Quốc, là biểu hiện thực tiễn sinh động nhất của công cuộc cải cách mở cửa và xây dựng hiện đại hoá xã hội chủ nghĩa.
浦东开发开放
20世纪90年代,国际形势风云变幻,国内改革风起云涌,中共中央全面研判国际国内大势,统筹把握改革发展大局,作出了开发开放上海浦东的重大决策,掀起了中国改革开放向纵深推进的崭新篇章。
1990年4月18日,中共中央、国务院正式宣布开发开放浦东。随后,上海市委、市政府按照中央的战略部署,制定了“开发浦东、振兴上海、服务全国、面向世界”的开发方针,浦东开始成为享誉国际的中国“改革样本”。1991年年初,邓小平嘱咐时任上海市委书记、市长朱镕基等人,“抓紧浦东开发,不要动摇,一直到建成”。1992年10月,中共十四大强调,以上海浦东开发开放为龙头,进一步开放长江沿岸城市,尽快把上海建成国际经济、金融、贸易中心之一,带动长江三角洲和整个长江流域地区经济的新飞跃。中共十五大、十六大都要求浦东在扩大开放、自主创新等方面走在前列。2005年6月,浦东新区获批成为国家综合配套改革试点,标志着浦东改革开放进入了新阶段。中共十七大进一步提出要更好发挥浦东新区的重要作用。2009年4月,原上海市南汇区行政区域获批划入浦东新区。
进入新时代,中共十八大、十九大继续对浦东开发开放提出明确要求。中共中央把首个自由贸易试验区、首批综合性国家科学中心等一系列国家战略任务放在浦东,推动浦东开发开放不断展现新气象。如今,浦东以全国1/8000的面积创造了全国1/80的国内生产总值、1/15的货物进出口总额。
浦东开发开放30多年来,改革开放走在全国前列,诞生了第一个金融贸易区、第一个保税区、第一个自由贸易试验区及临港新片区、第一家外商独资贸易公司等一系列“全国第一”,承载了上海国际经济中心、金融中心、贸易中心、航运中心、科技创新中心建设的重要功能。浦东已经从过去以农业为主的区域,变成了一座功能集聚、要素齐全、设施先进的现代化新城,经济实现跨越式发展,人民生活水平整体性跃升。浦东开发开放取得的显著成就,为中国特色社会主义制度优势提供了最鲜活的现实明证,为改革开放和社会主义现代化建设提供了最生动的实践写照。