Quan hệ quốc tế kiểu mới
Quan hệ quốc tế kiểu mới là khái niệm đối lập với quan hệ quốc tế cũ mà nhấn mạnh “tư duy chiến tranh lạnh, trò chơi có tổng bằng không”. Khái niệm này được hình thành trong một quá trình nhất định. Báo cáo Đại hội Đảng XVIII đề xuất, “Xây dựng quan hệ đối tác phát triển toàn cầu kiểu mới càng bình bẳng và càng cân bằng hơn”, ở đây thì đã có được từ “kiểu mới” này. Tháng 3 năm 2013, khi phát biểu tại Học viện Quan hệ Quốc tế Mát-xcơ-va, Tập Cận Bình lần đầu tiên đề xuất khái niệm “quan hệ quốc tế kiểu mới lấy hợp tác cùng thắng làm hạt nhân”. Tại Hội nghị công tác ngoại vụ Trung ương tổ chức vào tháng 11 năm 2014, Tập Cận Bình chỉ ra: “Chúng ta phải kiên trì hợp tác cùng thắng, thúc đẩy xây dựng quan hệ quốc tế kiểu mới lấy hợp tác cùng thắng làm cốt lõi, kiên trì chiến lược mở cửa cùng có lợi cùng thắng, thể hiện quan niệm hợp tác cùng thắng ở các mặt trong công tác đối ngoại như chính trị, kinh tế, an ninh, văn hóa, v.v.” Đây là việc đề xuất rõ ràng khái niệm này tại Hội nghị công tác ngoại vụ ở cấp cao nhất của nhà nước, và nhấn mạnh “quan niệm hợp tác cùng thắng”. Tháng 10 năm 2017, Báo cáo Đại hội Đảng XIX lại đề xuất, thúc đẩy xây dựng quan hệ quốc tế kiểu mới tôn trọng lẫn nhau, công bằng chính nghĩa, hợp tác cùng thắng. Trong đó, hợp tác cùng thắng là quan niệm cốt lõi nhất trong quan hệ quốc tế kiểu mới, đồng thời cũng là nền tảng của tôn trọng lẫn nhau và công bằng chính nghĩa. Quan hệ quốc tế kiểu mới là một trong những khái niệm quan trọng mà Tập Cận Bình đề xuất, trở thành bộ phận cấu thành quan trọng của tư tưởng Tập Cận Bình về ngoại giao.
新型国际关系
新型国际关系是与强调“冷战思维、零和博弈”的旧的国际关系相对而言的。这个概念的形成经历了一个过程。党的十八大报告提出,“建立更加平等均衡的新型全球发展伙伴关系”,这里已经有了“新型”这个词语。2013年3月,习近平在莫斯科国际关系学院发表演讲,首次提出“以合作共赢为核心的新型国际关系”的概念。在2014年11月举行的中央外事工作会议上,习近平指出:“我们要坚持合作共赢,推动建立以合作共赢为核心的新型国际关系,坚持互利共赢的开放战略,把合作共赢理念体现到政治、经济、安全、文化等对外合作的方方面面。”这是在国家最高层级的外事工作会议上明确提出这个概念, 并且强调“合作共赢理念”。2017年10月,党的十九大报告进一步提出,推动建设相互尊重、公平正义、合作共赢的新型国际关系。其中,合作共赢是新型国际关系最核心的理念,同时也是相互尊重与公平正义的基础。新型国际关系是习近平提出的重大理念之一,成为习近平外交思想的重要组成部分。