Cải cách thể chế văn minh sinh thái
Tháng 11 năm 2012, Đại hội Đảng XVIII đưa ra bố trí chiến lược đẩy nhanh xây dựng chế độ văn minh sinh thái: Tháng 11 năm 2013, Hội nghị toàn thể lần thứ 3 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc khóa XVIII đề xuất đẩy nhanh xây dựng hệ thống chế độ văn minh sinh thái hoàn chỉnh; tháng 10 năm 2014, Hội nghị toàn thể lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc khóa XVIII yêu cầu phải bảo vệ môi trường sinh thái bằng chế độ pháp luật nghiêm ngặt; tháng 9 năm 2015, Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Quốc vụ viện cùng công bố “Phương án tổng thể về cải cách thể chế văn minh sinh thái”, đưa ra thiết kế tầng đỉnh từ 8 mặt là khai thác và bảo vệ không gian, quản lý tổng lượng tài nguyên, bù đắp sinh thái, hệ thống quản lý môi trường, sát hạch thành tích và hiệu quả. Đại hội Đảng XIX lại đề xuất, đẩy nhanh cải cách thể chế văn minh sinh thái, xây dựng Trung Quốc tươi đẹp. Đồng thời đưa ra những biện pháp cải cách về 4 mặt là thúc đẩy phát triển xanh, ra sức giải quyết những vấn đề môi trường nổi bật, tăng cường mạnh mẽ bảo vệ hệ thống sinh thái, cải cách thể chế giám sát quản lý môi trường sinh thái. Đại hội Đảng XIX còn nhấn mạnh, tăng cường thiết kế tổng thể và tổ chức lãnh đạo đối với công tác xây dựng văn minh sinh thái, thành lập cơ quan quản lý tài sản tài nguyên thiên nhiên quốc gia và cơ quan giám sát quản lý sinh thái tự nhiên, hoàn thiện chế độ quản lý môi trường sinh thái, thực hiện thống nhất chức trách của người sở hữu tài sản tài nguyên thiên nhiên thuộc sở hữu toàn dân, thực hiện thống nhất chức trách quản lý kiểm soát việc sử dụng tất cả không gian đất đai và chức trách bảo vệ, phục hồi sinh thái không gian đất đai, thực hiện thống nhất chức trách giám sát quản lý và thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi xả thải các loại chất ô nhiễm tại thành thị và nông thôn. Xây dựng chế độ khai thác và bảo vệ không gian đất đai, hoàn thiện chính sách đồng bộ của khu chức năng chủ thể, xây dựng hệ thống đất đai bảo vệ thiên nhiên lấy công viên quốc gia làm chủ thể. Kiên quyết ngăn chặn và trừng trị hành vi phá hoại môi trường sinh thái.
Những bố trí chiến lược và giải pháp trọng đại này là nhằm tập trung bắt tay từ những vấn đề môi trường sinh thái hóc búa nhất, nổi bật nhất, thông qua việc triển khai hành động bảo vệ môi trường, xây dựng quy định pháp luật, chính sách đồng bộ, cải cách cơ cấu tổ chức để nâng cao trình độ hiện đại hóa hệ thống quản trị và năng lực quản trị nhà nước trong lĩnh vực môi trường sinh thái.
生态文明体制改革
2012年11月,中共十八大提出,加快建立生态文明制度的战略部署;2013年11月,中共十八届三中全会提出,加快建立系统完整的生态文明制度体系;2014年10月,中共十八届四中全会要求,用严格的法律制度保护生态环境;2015年9月,中共中央、国务院联合发布《生态文明体制改革总体方案》,从空间开发保护、资源总量管理、生态补偿、环境治理体系、绩效考核等8个方面做出顶层设计。中共十九大进一步提出,加快生态文明体制改革,建设美丽中国。同时部署了推进绿色发展、着力解决突出环境问题、加大生态系统保护力度、改革生态环境监管体制4方面改革措施。中共十九大还强调,加强对生态文明建设的总体设计和组织领导,设立国有自然资源资产管理和自然生态监管机构,完善生态环境管理制度,统一行使全民所有自然资源资产所有者职责,统一行使所有国土空间用途管制和生态保护修复职责,统一行使监管城乡各类污染排放和行政执法职责。构建国土空间开发保护制度,完善主体功能区配套政策,建立以国家公园为主体的自然保护地体系。坚决制止和惩处破坏生态环境行为。
这些战略部署和重大举措,旨在从最棘手、最突出的生态环境问题入手,通过实施专项行动、建立配套政策法规、改革组织架构,提升生态环境领域国家治理体系和治理能力现代化水平。