Giai đoạn sơ cấp của chủ nghĩa xã hội
Giai đoạn sơ cấp của chủ nghĩa xã hôi không phải là phiếm chỉ giai đoạn khởi đầu mà bất kỳ quốc gia nào cũng phải trải qua khi bước vào chủ nghĩa xã hội, mà là chỉ riêng giai đoạn đặc biệt mà Trung Quốc cần phải trải qua trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội dưới điều kiện sức sản xuất lạc hậu, kinh tế hàng hóa kém phát triển. Trình độ sức sản xuất là tiêu chuẩn căn bản để phán đoán và nhận định giai đoạn sơ cấp của chủ nghĩa xã hội. Nhận định về giai đoạn sơ cấp của chủ nghĩa xã hội bao gồm hai hàm nghĩa: Một là Trung Quốc đã bước vào xã hội xã hội chủ nghĩa, cần phải kiên trì chứ không thể tách khỏi chủ nghĩa xã hội; hai là xã hội xã hội chủ nghĩa của Trung Quốc đang và sẽ ở trong giai đoạn sơ cấp trong một thời gian dài, cần phải đối mặt chứ không thể vượt qua giai đoạn sơ cấp này.
Báo cáo Đại hội Đảng XIII năm 1987 chỉ ra: “Từ việc cơ bản hoàn thành cải tạo xã hội chủ nghĩa về chế độ tư hữu tư liệu sản xuất vào thập kỷ 50, đến cơ bản thực hiện hiện đại hóa xã hội chủ nghĩa, nước ta ít nhất phải trải qua hàng trăm năm, và giai đoạn này đều thuộc về giai đoạn sơ cấp của chủ nghĩa xã hội.” Qua 40 năm phát triển nhanh chóng kể từ khi cải cách mở cửa, nhất là những thành tựu mang tính lịch sử đã đạt được và những biến đổi mang tính lịch sử đã xảy ra sau Đại hội Đảng XVIII, Chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc đãbước lên một nấc thang lớn và mới, nhưng hiện tại, sự nhảy vọt về sức sản xuất vẫn chưa đạt trình độ thực hiện hiện đại hóa, những đặc trưng phát triển mang tính giai đoạn trong thời kỳ này, vẫn là những đặc trưng mới trong bối cảnh lớn giai đoạn sơ cấp của chủ nghĩa xã hội, chứ không phải là đặc trưng đã vượt qua giai đoạn sơ cấp của chủ nghĩa xã hội,do vậy cũng không thể thay đổi nhận định về giai đoạn phát triển của chủ nghĩa xã hội nước ta.
社会主义初级阶段
社会主义初级阶段不是泛指任何国家进入社会主义都会经历的起始阶段,而是特指中国生产力落后、商品经济不发达条件下建设社会主义必然要经历的特定阶段。生产力水平是判定社会主义初级阶段的根本标准。社会主义初级阶段的论断包括两层涵义:一是中国已经进入社会主义社会,必须坚持而不能离开社会主义;二是中国的社会主义社会正处于并将长期处于初级阶段,必须正视而不能超越这个初级阶段。
1987年召开的党的十三大报告指出:“我国从五十年代生产资料私有制的社会主义改造基本完成,到社会主义现代化的基本实现,至少需要上百年时间,都属于社会主义初级阶段。”经过改革开放40年以来的快速发展,特别是党的十八大以来取得的历史性成就和发生的历史性变革,中国特色社会主义迈上一个新的大台阶,但当下生产力水平的跃进尚未达到实现现代化的水平,这一时期呈现出的发展阶段性特征,仍是在社会主义初级阶段这个大背景下的新特征,并不是超越了社会主义初级阶段之后的特征,因而并不能改变对我国社会主义所处发展阶段的判断。